Ubbing a Kur-it: Literatura dagiti Agtutubo iti Kaunaan a Creative Writing Center iti Kailokuan

I. Ti ‘Basolmi’ iti Iloko
AGSANGAPULO metten a tawen nga addakami iti serbisio. Agarup kasta metten a kabayag ti panangisursuromi iti panagsurat iti campus journalism, feature writing ken poetry iti Ingles ken iti Filipino (Tagalog) kadagiti estudiante ken padami nga school paper adviser iti dibision ti Ilocos Norte ken Region I.
Dimi pay pinadas ti nangisursuro iti panagsurat iti Iloko kadagiti estudiantemi nupay masansan nga ikkanmi iti Iloko corner ti school papermi.
Ngem iti nabiit, maysa a dakkel nga impluensia ti immay kadakami iti pannakabasami iti sinurat ni Rimat Editor Apo Juan S.P. Hidalgo, Jr. maipapan iti pannakaipaidam ti Iloko a pagsasao kadagiti ubbing a dimmakkel iti sistema ti edukasion iti pagiliantayo. Nayamen, dayta ti panangawagna.
Nasarakanmi la ket ngarud ti konsiensiami iti aringgawis ti lulonanmi ket naisipmi met: kas instrumento dayta a sistema ti edukasion, nakipagyamenkami kadi met iti Iloko kadagiti ubbing a sinursuruanmi?
Awan ti malagipmi a kasta nupay Ingles ti isursuromi kadagiti ubbingmi. Ngem nupay mamatikami nga awan ti gundaway a panangipaidammi iti nakayanakan a pagsasao nupay Ingles ti isursuromi, dimi met makuna nga insuromi ti Iloko a sipupuso iti unos ti sangapulo a tawen.
Dayta ti ‘nakabasolanmi’ iti Iloko. Saan a sin of commission daytoy; ’tay kunada a sin of omission.
Adda koma mabangon a sentro ti Iloko, wenno Sentro iti panagsurat iti Iloko kadagiti kolehio ken unibersidad, kinuna ni Apo Hidalgo.
Mabalin.
Kasla kayatmi ti mangipasdek. Ngem awankami iti unibersidad wenno iti sikat a kolehio. Addakami laeng a mangisursuro iti nanumo a Caribquib National High School, iti masungad a barangay ti ilimi. Ngem saan kadi a nakaadal met dagiti Griego idi panawen da Socrates, Plato ken Aristotle, uray laeng kadagiti tientiendaan wenno paggaaduan, basta adda mayat nga agsarita ken mayat met nga agdengngeg; basta adda mayat a mangisuro ken mayat met a masursuruan?
Idi naangay ti reorganizational meeting ti GUMIL Ilocos Norte (GIN) a nanggutigotan met ni Apo Daniel Gaces no ania ngamin ti akem ti GUMIL, no ania ti maaramidanna, napasamak ti brainstorming ket inlungalongmi ti idea ni Apo Hidalgo – ti “Iloko Creative Writing Center.”
Konsepto ti tagnawa daytoy a writing center. Awan ti pundona, ti laeng pamuon ket ti kaadda ti mayat nga agsakripisio a mangisuro ken dagiti mayat nga agsakripisio a masursuruan.
Ubbing ti target ti Sentro, dayta ti maysa a napagnunumuan. Sadino ti pakasarakanna? Iti koma Laoag City ti pakasarakanna gapu iti kinasentrona. Ngem nagdisnudokami a mangisuro, kaduami ti kapiduami ken kabarangayanmi met laeng a mannursuro ken mannurat, ni Apo Rolando D. Tubera. Napaturay ngarud nga iti nanumo nga ilimi a Banna ti pakasarakan iti pilot creative writing center ket nabatikami nga agkalap iti estudiante (a ninaganmi iti fellow) manipud kadagiti ubbingmi iti Banna.
Simple ti operasion ti Sentro: Duakami ken ni Rolly ti mangisuro, maaddaankami iti classroom iti eskuelaan iti sentro ti Banna, ti Banna National High School a pangisuruanna, adda designaranmi a siled/corner iti eskuelaan a pangipananmi kadagiti sumagmamano a libro, manuskrito, babasaen iti Iloko ken pakaipanan ti gallery dagiti mannurat nga Ilokano. Mangisurokami iti Sabado. Sakripisio daytoy nga awan bayadna para iti Iloko ken Literatura Iloko.
Nagsurat ni Apo Pete Duldulao, ti GIN President iti prinsipal ti Banna National High School para iti pannakapalubos ti lungalongmi.
Maysa met a managparnuay ken premiado nga edukador ken visual artist ni Apo Alex Antonio A. Rupisan a prinsipal ti Banna National High School a naipasdek laeng idi tawen 2000 babaen ti nagaget ken nasaldet a mayor ti Banna, ni Hon. Jaime N. Abadilla. Managbasa iti Iloko ni Apo Rupisan ket immanamong a dagus iti ‘panagdagus’ ti Sentro iti Banna National High School.
Idi nangrugi ti klase itay Hunio, nangrugikami metten.

II. Dagiti Teknik, Proseso ken Takuat
Innem-a-pulo a nasurok ti nakalapmi nga estudiantemi (fellow). Naggapu dagitoy manipud iti uppat nga eskuelaan sekundaria iti Banna, ti Banna, Caribquib, Catagtaguen ken Caestebanan National High School. Di ang-angaw, nakunami idi agdal-eng dagiti ubbing.
Kasano nga irugimi ti panangisuro iti Iloko kadagitoy?
Rinugianmi iti maysa a pamanunotan a nakalalaing dagitoy iti Ingles ken Filipino. Ngem dinamagmi no nakalalaingda iti Iloko. Inkompesarda a narigat a basaen ti kabukbukodanda a pagsasao a napaneknekanmi a kasta idi ipabasami dagiti daniw ni Cles B. Rambaud (iPinili, I.N.), ti Kadus ti Ugaw ken ti Itlog ti Kannaway. Agbeddalda nga agbasa nupay dida met agbeddal nga agsarita. Apay ngata?
Ditoy a nalagipmi manen ti kinuna ni Apo Hidalgo a nayamen ti panagbasa ti Iloko kadakuada gapu ta amin a material a madalapusda bayat ti panagbasada ket naisurat iti Ingles wenno Filipino (Tagalog).
Di ngata nakababain a nalaingkayo iti Ingles ken Filipino ngem agkarkarawakayo iti Iloko? pinangsintirmi. Immisemda a nagdumog.
Espeling ti Iloko, ortograpia. Estoria bassit maipapan kadagiti nagkauna nga agsursurat iti Iloko. Simple laeng ti alagaden ditoy, inlawlawagmi: kasla iti Filipino: “kung alin ang bigkas, siyang baybay.”
Takuat 1: Saan a narigat nga isuro dagiti ubbing iti ortograpia ti Iloko. Bassit ti kamalida nupay damagenda no ania ti kayat a sawen ti balikas nga ipaespelingmi kadakuada. Kaawatan a damoda a masagap dagita a balikas ngem ammoda met ti espelingna! Intuision, dayta ti adda kadakuada, wenno natural a pannaka-expose iti prinsipio ti ortograpia ti Iloko.
Takuat 2: Narigat nga ikkaten kadagiti ubbing ti pannakaisina ti affix kas iti –mo, -da, -kami (e.g., mapan kayo imbes a mapankayo, kukua mi imbes a kukuami)
Takuat 3: Pudno a di ikaskaso ni ubing nga Ilokano ti grammar ti lengguahena. Kas ninamnama, awan ti paggidiatan ti balay nga dakkel ken balay a dakkel; ti nakusel a innapuy iti nakusel nga innapuy. Kasta met iti: limmagto ti rabaw ti lamisaan ken iti limmagto iti rabaw ti lamisaan. Dagita ti naynay a makitami a biddut.
Kas ehersisio, pinaisuratmi dagiti ammoda a pagsasao ken kankanta a nangkorehiranmi kadagiti erradoda.
Takuat 4: Adun ti napukaw iti kulturatayo. Saanen a maawatan dagiti ubbing dagiti ramit, kultura ken kannawidan a dinakamatmi a nakit-
kitami pay laeng idi ubbingkami. Dagitoy a ramen ti nainaig kadagiti material nga usarenmi a mangisuro kadakuada. Nagtungpal nga ilawlawagmi no ania dagitoy. Kas pagarigan, ania kano ti ugaw. Mitolohikal a parsua nga agtakaw iti pagbagasan, kunami met. Imbagami pay a nakapimpintas a simbolo ti mannanakaw iti pagkabanan ti gobierno.
Pagarupenmi, awan ngatan dagiti nataengan a mahilig a manarsarita kadagiti ubbing maipapan kadagiti kapadasan ti puli? Wenno gapu ngata iti kaaddan ti telebision ket awanen ti mayat a dumngeg kadagiti “sarsarita ni apong no namituen ti sardam?”
Lohikal nga addang ti panangisarunomi iti panagputar dagiti ubbing kadagiti sentences iti Iloko. Takuat 5. Pasaray maipadron ti urnos ti Iloko a sentence iti urnos ti Ingles. Ania ngata ti agpayso, agpanunot kadin dagiti Filipino manipud iti Ingles wenno iti Ingles wenno automatik ti panagpatarus ti utekda? Adda dagiti mailaok a kastoy, “Ti ubing ket nalaing,” imbes a kastoy: “Nalaing ti ubing,” wenno “Ni nanangko ket napan nakimisa,” imbes a “Napan nakimisa ni nanangko.” Uray iti panagsursuro dagiti ubbing iti Filipino, dandani amin a sentence a mausar ket kastoy : Ang saging ay hinog. Ang bahay namin ay nasa burol. Ang ate ko ay masungit. Mangrugi amin dagitoy iti ang (article ‘the’) iti Ingles ket manmano a mangisursuro iti Filipino ti mangdillaw iti daytoy nabatad a pannakaipadron ti Filipino iti urnos ti Ingles. Linabananmin daytoy a kinakapsut ti Filipino bayat ti panangisursuromi iti campus journalism kadagiti ubbing. Saanmi nga impalubos a maikasta met ti kapay-an ti Iloko. Maaksion ken descriptive ti Iloko idinto ta ipangruna ti Ingles ti subject a pagpuligosan ti sentence. Dayta ti kangrunaan a pakaigidiatan ti Iloko iti Ingles ken pakaipadaanna met iti Filipino.
Takuat 6. Mangrugi dagiti ubbing nga agdaniw iti tipo a bukanegan wenno sarita-daniw. Base iti analisis dagiti immuna a sinurat dagiti ubbing, kabaelanda ti agdaniw iti kastoy:
Ni lola napan nakikaaruba
Binalonna ’tay pinadisna
Sinarakna babbaket padana
Agtindeken dida pay nagsisina

Wenno ti kastoy:
Ni manong baro napan nagpasiar
Sabsabongenna nga apagbukar
Ngem apagdanonna adun nataratar
A kotse, motor, bisikleta iti ruar

Simple dagitoy a rugi ti panagsurat ta nakaramut ngarud iti tradision ti daniw Iloko iti daniw paraangan wenno sarniw (sarita-daniw). Natural a pilosopo ni mannaniw nga Ilokano ket matiliwmo latta ti pilosopiana kadagiti kakasta a binnatog dagiti sarita-daniw.
Takuat 7. Nawaras ti tema ken topiko a makita dagiti ubbing no agsuratda iti Iloko. Maidilig iti panagsuratda iti Ingles nga agpuligos laeng dagiti daniwda iti ayat, da nanang ken tatang ken iti nakaparsuaan (aglawlaw), apay ngata ta nakaad-adu gayam a topiko ti mabalin a suraten dagiti ubbing no agsuratda iti Iloko? Ditoy a mapaneknekantayo a maipeksa a nalaing dagiti ubbing dagiti pammaliiw, aspirasion, kinapudno ken riknada iti bukodda a pagsasao a saan ket nga iti ganggannaet a dila.

III. Dagiti Sinuratda
Kas pangramanan no ania ti ramen dagiti sinurat dagiti ubbing, inramanmi ida ditoy.
Nabatad ti pilosopia iti daniw ti maysa nga ubing nga adda iti umuna a tukad ti high school – ti maysa a konklusion maipapan iti biag. Kastoy ti sinuratna:

PUSA KEN BAO

Naggaradugod ti bobeda
Adu a Bao, agtatarayda
Immisem ti Pusa
Immuli, dinarasna
Limsot, bobeda sinerrekna
Ti garadugod nayad-adda.

Ay ti Biag, tinniliwan
Ay ti Biag, linnemengan!

Sheila Mae Agamata, I-Amethyst
Banna National High School

Nagsalip ti dua a banag nga addaan talugading, dayta met ti topiko ti sabali pay a mannaniw:

BULAN KEN BITUEN

Rabii no rumuar dagiti bituen
Kasda la perlas kawes a narangen
Ti bulan pay met naglinged
‘Ton sangarabii umisem met
Ay ta dagiti bituen, nagpukawda
Ta ti bulan dida masaba
No gayam naraniagda nga agpapada
Didanto pulos makapagkakadua!

Desiree Joy Calano, II-Anthurium
Caribquib National High School

Obserbasion met iti maysa a paset ti biag iti away ti insurat ti maysa. Nupay kasta adda nauneg nga ipasimudaagna:

PANAGSEKKA

Nabriat ti langit
Naigusod a sal-it
Napisang ti titileng
Gurruod a makapleng
Dagiti agseksekka nagbaribarida
Adda pay taraisbuen kadakuada
Ay, inyapuradat’ obrada
Adut’ naiwakas, nakerkerda
Ta dinagdag ti Langit ida.

Lovella Barao, Fourth Year
Caestebanan National High School

Parnuay ti ubing, makapaisem, addaan iti twist ti sinurat ti maysa a barito, nupay maysa daytoy a ‘nailinged’ a komentario iti kinakurapay:

PAPSIKEL

Ting-to-ting-ting, kumkumliing
Ting-to-ting-ting, agibus binting.
Pinayapayak aglako’t papsikel
Dinarasnat’ nagpedal iti dadakkel
“Sagmamanot’ maysa, manongko?”
“‘Toy papsikelko, ading, sagsisingko.”
Kinarawak ti nagyan iti bolsitok
Ngem ay, dagiti ramayko limsot!

Ephraim B. Abaro, II-Anthurium
Caribquib National High School

Kas iti panagtubo ti mula nga in-inut agingga iti agbunga, in-inut met ti panagrusing ti ragsak iti sabali pay a daniw ti maysa a balasitang.

MULA NI APONG

Manguddakudday ni Apong iti bangkagna
Agsarsarukod babaet’ mulmulana
Apagtubo a kabatiti, pallang, okra
Tarong, paria, kamatis, kardis, parda

Nagpasiar manen kalpasanna,
Narangen mula, nakakita’t bungada
Imbaberna ti bayog a sarukodna
Nakaranting, nangrugit’ panagburasna!

Aleena Gale P. Rupisan
III-American Goldfinch
Catagtaguen National High School

Contrast wenno nabaringring a panangipresentar nga addaan pay pakatawa iti udina, dayta met ti pagpintasan ti sabali pay a daniw:

BONGGA

Addaytan ni Jean Karen Marie
Umay agbasa, ingget seksi
Ikinnikinnina ti magmagna
Tallotallo pay ti aritosna
Badonat’ imported, nakabongbongga
Lipstick ken eyebrow impakapetna
Kunso chop-chop pay a pumarada
Iti klase nagsaludsodan ni maestrana
Uray la nagbullad sa nagnganga!

Brenda Lee Bactat, First Year
Banna National High School

Ania ti makitatayo iti laksid ti isasangbay dagiti pannubok, dagiti pakarigatan, dagiti pakarikutan? Para iti maysa nga ubing dinaniwna ti kastoy:

ROSAS KEN BAYAKABAK

Nagsipnget man ti langiten
Intinnagna man napigsa nga arbisen
Ne, ta agpayso a bumayakabaken
Tudo agindurog metten
Malayus man daytoy balayen
Alikamen amin maingato
Nagal-alak la ket iti bannogko.

Ngem idi kitaek dagiti mulak a rosas,
Makiay-ayamda iti bayakabak!

Princess Sheena Castillo, III-A
Catagtaguen National High School

Agarup kasta met la a kinapudno ti imparang pay ti maysa:

BANTAY

Anian a bannogko
Arig mapugsat angesko
Agkalimduosanak iti ling-etko
Ngem idi makadanonak
Iti aringgawis ti bantay
Nakitak ti ulep a makiinnangaw.

Princess Di Oasan
Caestebanan National High School

Irony, maysa a teknik a mangdillaw iti nadillaw, napalangguad, napangato a parsua. Dayta ti bugas ti kastoy a daniw:

LOLA

Ni Lola adda manen iti kaaruba
Natarabbit a mangpugpug-aw pinadisna
Kabukab a kabukab, adda uy-uyawenna
Kaaruba kano a dida ammot’ aramidda
Tattao kano nga adut’ pakapilawanna
Ta isu kan pay nalapsat, awan pay pumada.
Pinasarunuanna’t garakgak ti estoriana
Ket nakitak latta dagiti nagparang a tuppolna.

Mark Conrad Noroño
Catagtaguen National High School

Ania ti pakaidumaan ti baket ken ti balasang? Inlawlawag ti maysa a balasitang a mannaniw ti kastoy:

BAKET KEN BALASANG

Maysa a baket
Limmabas sanguanan ti baro
Nakabitbit iti nadagsen
Minulenglengan ti baro

Balasang ti limmabas
Nakaiggem iti kuaderno
Timmaray ni baro
Kunana: “’Modtoyen, adingko.”

Marjorie M. Miguel
Caribquib National High School

Uray ubing mariknana met dagiti problema ti panagtalon, ti rigat ti sistema ti agrikultura ken ekonomiatayo:

MANNALON

Ni mannalon amin ti paggastuanna
Panagarado, panagpakubota
Panagraep, panagkuliglig, panagsekka
Ganagan, inyut-utanganna
Insektisidio a pinagespreyna
Agraman pay padanum ti pagayna
Nagbugi, nagdawa, nagapit
Ngem naglako, naglaka met ti irik!

Chona Colubong
Catagtaguen National High School

Adda gunggona ti kinasayaat, dayta met ti tema ti sabali pay a mannaniw. Kastoy ti panangiladawanna:

NATULNOG

Nagpayapay ni nanangna
Nagtaray isuna, insegida
Nagbilin, sumakdo’t inumenda
Dardaras a di nagpangngadua
Anakko, aggaoka, kinunada
Daras a nagala’t lunglonganda
Idi mapan agbasa, kinunan’ nanangna
Dobliek ti alawansmo ita!

Lerma Espiritu
Catagtaguen National High School

Respeto, panagayat kadagiti nataengan, dayta met ti winarwar ti maysa nga agtutubo a mannaniw:

LAKAY

Daytoy naunget a lakay
Pasaray labakennak pay
Awan ungetna a naalumamay
Matana no agpungtot, kumilaw
Ngem diak kayat a sungbatan, uray
Ta daytoy naunget a lakay
Apongko a diak kayat a mapaay!

Toni Mai Madrid
Catagtaguen National High School

Salsaludsod no ania ti mapasamak iti masakbayan, dayta met ti nakaibatayan daytoy sabali pay a daniw:

MANGGA

Kitaem daydiay mulak a mangga
Nalapsat, nalangto a mabuybuya
Binantayak daydiay a sinibugan
Binuntonak pay sinako a ganagan
Saplit ti bagyo inna ngata madaeran
Waw ti tikag innanto ngata malabasan
Mapagpalamiisakto ngata ti rukbosna
Nanamekto ngata sinar-ay a bungana?

Christopher I. Calano, IV-Marigold
Caribquib National High School

Addaan iti social consciousness ti dadduma a daniw. Kastoy ti nasuabe a panangdillaw dagiti ubbing kadagiti mapaspasamak iti aglawlaw:

POLITIKO

Timmakder ni kandidato
“Daytoy a kalsada pasementokto
Daytoy a barangay hall pabaruekto”
Nagsipat dagiti tao
Nagdir-ida a nakialamano
Ngem naglibbi ni lilongko
Limmikud sa immadayo.

Amor Raymundo
Catagtaguen National High School

Konsepto dayta a surdongan met ti maysa manen a mannaniw iti sabali met a proposision ken panirigan:

IDI KEN ITA

Idi:
Binigat nga adut’ sangaili
Iti balay ken opisinak
Agpatulongda, makigayyem
Agkiddaw iti kuarta
Ita:
Naabakak iti panagpipili
Naglidayen ti kasasaadmi
Dida pay kumita no masabatdakami
Lumiklikud dagiti umili

Joe Mark Duldulao
Catagtaguen National High School

Wenno dagiti napino a pannakaiparang ti agmamata, naangaw ken surdo a kinapudno babaen ti deskripsion:

INGKONG

Nakarubuaten ni Ingkong
Intayana ti dakulapna
Ken ni Nanangna
Inyawatanda iti saba
Ngem impuruakna

Iti lamisaan kinuykoy ni tatangna
Ti maudi a pirit ti kapeda.

Shiela Marie Agamata
Banna National High School

Nasidap a talaga ti obserbasion dagiti ubbing. Kinakisang gapu iti kinakurapay ti galad (wenno panunot), dayta met ti tema ti maysa:

LATA

Agmalmalem a makitungtong
Iti sango ti naragsak nga ummong
Idi sumangpet idiay balayda
Kimmaradakad dagiti pinggan
Nakuskos ti kardero

Tinan-awanna ti lata
Nga awan nagyanna.

Marissa R. La Guardia
Caribquib National High School

No kinakisang gapu iti panagliway ti adda iti ngato, kinakisang man met laengen daytoy sumaruno a daniw. Ngem sabali ti gapuna:

MULENGLENG

Ina a napno’t alahas ramramayna
Nakapannimid, nakamulengleng
Iti pimmalasio a taeng
Nakatapaya a mangbuybuya
Kadagiti kaldero a nakadata
Iti rabaw ti nalamiis a gas range
Ken iti nakalukat a pagbagasan
A nagkukotan ti pusa

Iti salas naringgor dagiti annakna
Agkomkompiuter ken agbuybuya
Iti beta a paw-it ni lakayna.

Rachelle Ann A. Vinluan
Caribquib National High School

Kutonen ti asukar agingga nga adda sam-itna. No awan ngaruden? Warwaren ni mannaniw ti kastoy:

BALIKBAYAN

Idi simmangpet ni Ason
Kaaruba, kabagian
Aduda a dimmanon
Kanayon ti pamakan
Uray met ti painum
Naibus ti pirak
Kas naatian a danum
Idi agsubli isuna
Awan nagpayapay
Iti eroplano
Napasennaay.

Ephraim B. Abaro
Caribquib National High School

Kinapudno ti panamagrakaya ti hueteng iti panagbiagtayo, dayta met ti dinillaw ti sabali pay a mannaniw:

HUETENG

Intayana amin a kuartana
Agraman pay para bugguongna
Namnamana mangabak isuna.
Iti rugak a dulang
Rinamanan ni lakayna
Ti digo ti dinengdeng
Naamnaw, nagmalanga:
Iti bangirna, agsursurat ni baketna
Dua paris a numero a tarakenna.

Sherylle Timbreza
Caribquib National High School

Maipakita latta ti paggidiatan ti kinakurapay ken kinabaknang kadagiti daniw. Kitaentay’ daytoy.

LIMOS

Sinarunok ni Madam
Lumanitok dagiti nasileng
A sapatosna.
Iti sango ti simbaan
Linabsanna dagiti ima
A nakatanggaya

Kinarawak ti bolsak
Nagkaratikit
Ti itedko ken Apo a limos

“Pakawanennak, Apo,”
Kinunak ket intinnagko
Ti sensilio
Iti kirriit a dakulap.

Desiree Jhoy Calano
Caribquib National High School

Sumagmamano laeng dagitoy kadagiti ubbing a kur-it a mabalin a kunaen a daniw–ti literatura dagiti ubbing iti Iloko. Nupay diretso dagiti lengguahe a nausar, awan ti makuna nga inlemmeng dagiti ubbing, nabatad dagiti mensaheda, saan laeng a para kadakuada no di pay ket ad-adda a para kadatayo a nataengan.

IV. Balangat
Iti kalkalpas a pasalip ti Governor Roque Ablan Award for Iloko Literature iti Panagsurat iti Daniw para kadagiti estudiante iti sekundaria iti Ilocos Norte ken Laoag City, 14 a set ti daniw iti kadagupan ti 34 nga entry ti naggapu iti GUMIL-Ilocos Norte Youth Creative Writing Center iti Banna, Ilocos Norte.
Idi maipaulog ti resulta, inyalat ti dua kadagiti fellow ti GIN-YCWC ti umuna ken maikadua a gunggona iti GRAAFIL 2003: da Rachelle Ann A. Vinluan, umuna a gunggona babaen ti daniwna a “Kallautang Kdpy.” ken Desiree Jhoy Calano, maikadua a gunggona babaen ti “Pannubok Kdpy.” Agpadpada dagitoy nga estudiante iti Caribquib National High School. Inawatda ti sertipiko ken cash prizeda iti GRAAFIL Seminar iti Ilocos Norte National High School, Laoag City, Agosto 6, ken nagdaniw ni Rachelle Ann iti Ablan Day Celebration iti Laoag City idi Agosto 9.

V. Dagiti Parikut ken Arapaap
Saan nga asi-asi ti mangtubay kadagiti agtutubo a mannurat. Agpuonantayo iti anus ken tibker pakinakem ken panagsakripisio.
Mayarig iti ubing ti Sentro. Nayanak iti kulluong ta ngamin awanan daytoy iti nabaknang a pasilidad wenno naranga nga opisina. Kas kadagiti immuna nga unibersidad iti Europa kalpasan ti Dark Ages, maysa daytoy a grupo dagiti mayat nga agsursuro ken mayat a mangisuro.
Ket adu latta met ti parikut: (1) Kinakisang ti reperensia. Tapno nawadwada ti pannakaisuro ti panagsurat maakkal koma dagiti nakabaul a libro, manuskrito tapno agserbi a reperensia iti Sentro; (2) Pannakaikabil dagiti ladawan dagiti mannurat iti gallery ti Sentro kas sibibiag nga inspirasion dagiti ubbing a mannurat. (3) Sponsorship a ti kayatna a sawen panangtarabay iti maysa nga ubing a mannurat babaen ti pinansial a pakarikutan.
Iti masungad a tawen, inton makaplastaren ti pilot center, mabalinen nga awisen dagiti tagasabali nga ili iti zona ti daya a paset ti Ilocos Norte; mabalin pay a maipasdek metten dagiti sabsabali pay a writing center ti GUMIL Ilocos Norte para iti pannakasanay dagiti agtutubo a mannurat.
Agserbi koma ket a kas paratignay daytoy tapno bangonen metten ti GUMIL Filipinas dagiti writing center kadagiti unibersidad ken kolehio iti Kailokuan ta suportaran met dagiti chapter dagiti adda iti sekundaria ken elementaria.
Iti pamanunotanmi, nasken dagiti creative writing center tapno adda masindadaan a pakatiponan dagiti agtutubo a mannurat. Iti kasta, saan a marigatan ti GUMIL Filipinas ken dagiti lokal a tsapter a mangurnong kadagiti masanay nga agtutubo aglalo iti proyekto daytoy a seminar-workshop ti panagsuratan.
No tunggal establisadon a mannurat ket adda ipasdekna a writing center iti ilina (uray pay iti mismo a balayda no nasken) ket agawis kadagiti agtutubo a sanayenna, nagbilegen dayta nga addang iti pannakapabaknang ti Literatura Ilokana!
Napintas pay ti ar-aramiden dagiti kameng ti GIN nga isasarungkar iti Sentro ta agserbi dagitoy kas visiting panelist. Itay nabiit, immay da Pete Duldulao, Renato Taylan, Delfin Dumayas, Zaldy Cudal, Guillermo Concepcion, Velmarie Matutino ken Rodolfo Guittap kas panelist ket anian a ragsak dagiti ubbing a nagsalsaludsod kadakuada maipapan iti panagsurat. Naragragsak manen dagitoy idi agbukanegan da Appo Guiller, Zaldy ken Delfin! Ken imparang ni Apo Guiller no kasano ti mangdaniw iti maysa a dayag!

VI. Awis
Para iti pannakapapintas pay ti Sentro, makatulong amin a mannurat, saan laeng a dagiti taga-GIN a nangirusat itoy no di pay amin a kameng ti GF. No adda dagiti material (libro iti Iloko, manuskrito, mabalin ti photocopy) a mabalin a mausar dagiti ubbing, picture a maikadakkel ken biograpia ni mannurat para iti gallery, makiddaw a maipatulod iti daytoy nga address:
The Resident Director
GUMIL Ilocos Norte Youth
Creative Writing Center
Banna National High School
Banna, Ilocos Norte
Makiddaw met ti ibibisita ti siasino man a mannurat nga adda wayana iti Sabado iti Sentro ket mapagsaritanto/ maikkan iti waya a mangibinglay iti kapanunotan ken padasna iti panagsuratan.


Naipablaak iti RIMAT, Marso 2004.